Kış mevsimi yaklaşırken, birçok evde turşu kurma hazırlıkları da başladı. İnsanlar, genellikle yaz sonlarında ve kış gelmeden önce sonbahar dönemlerinde turşu kurmaya başlar. Bu aylarda kurulan turşular, kış mevsiminde sofralara gelir ve yemeklerin yanında oldukça lezzetli bir destek gibi tüketilir.
Areda Piar, Türk mutfağının vazgeçilmezi olan turşu alışkanlıklarına dair bir araştırma yaptı. Turşu tüketicilerinin öne çıkan tercihlerini ortaya koydu.
Areda Piar’ın bin 100 kişiyle gerçekleştirdiği araştırmaya göre, tüketiciler kışın tüketmek için yaptığı gıda hazırlıklarının başında yüzde 18,4 ile turşu geliyor. Diğer kış hazırlıkları ise sırasıyla şöyle; domates 11,6, tarhana yüzde 10,9, reçel yüzde 10,8, biberli menemen sosu yüzde 9,7, biber salçası yüzde 8,3, domates suyu yüzde 7,9, taze sebze yüzde 7,0, biber ve patlıcan kurusu yüzde 6,3, komposto yüzde 4,7, bamya kurusu yüzde 2,9 ve diğer seçeneği yüzde 1,5.
Sonbahar aylarında yapılan hazırlıkta tüketicilerin yüzde 33’ünün kışlık yiyeceklerini kendilerinin yaptığı ortaya çıktı. Yüzde 28,4’lük kesim ise organik ürün satıcılarından aldıklarını söyledi. Yüzde 24,8’i marketi tercih ederken, yüzde 13,8 tanıdığı birinden yiyeceklerini temin ediyor.
Peki, kışlık yiyeceklerini kendilerini yapanlar nasıl muhafaza ediyorlar? Tüketicilerin yüzde 50,7’si kışlık yiyeceklerini kavanozda muhafaza ederken, diğer yüzde 49,3’ü derin dondurucuda saklamayı tercih ediyor.
Araştırmada Türk halkının yarısından çoğunun turşusunu kendi yaptığı da öğrenildi. Şöyle ki, “Turşunuzu nereden temin ediyorsunuz?” sorusuna yüzde 65,1’lik kesim ‘kendim yapıyorum’ cevabını verdi. Turşu severlerin yüzde 13,2’si turşucudan, yüzde 11’i marketten, yüzde 5,7’si tanıdığı birinden turşusunu almayı tercih ediyor. Yüzde 5 oranında bir kesim ise turşu almadığını ifade etti.
Turşu severlerin favori turşusu salatalık… Öyle ki ‘Favori turşunuz hangisi?’ sorusunda salatalık yüzde 44,7 ile zirvede. Diğer favori turşular ise sırasıyla şöyle; yüzde 24,8 karışık, yüzde 10,6 lahana, yüzde 9,2 biber, yüzde 4,2 acur, yüzde 1,9 taze fasulye, yüzde 1,2 yeşil domates, yüzde 0,7 havuç, yüzde 0,5 patlıcan, yüzde 2,2 diğer.
Yeşilçam filmlerine de konu olan ‘en iyi turşu suyu sirkeden mi yoksa limondan mı olur’ tartışmalarında Türk halkı tercihini yaptı. Yüzde 75,9 gibi çok büyük bir çoğunluk turşunun ‘sirkeli’ olanını tercih ediyor. Yüzde 24,1 ise turşunun limonla yapılması gerektiğini dile getiriyor.
Tüketicilerin yüzde 64,1’i turşu suyunu, yüzde 35,9’u şalgam suyunu tercih ediyor.
Peki, turşu suyunu acılı mı seversiniz yoksa acısız mı? Turşu severlerin yüzde 51,3’ü acısız derken, yüzde 48,7’si acılı tüketmeyi tercih ediyor. Turşunuzu nasıl tercih edersiniz sorusuna ise yüzde 49,8’i acısız, yüzde 50,2 acılı yanıtını verdi.
Turşu en çok neyin yanına yakışıyor? Türk halkının yarısından çoğu kuru fasulyenin yanında turşu olmazsa olmaz diyor. Yüzde 52,7’lik kesim turşu ile birlikte kuru fasulye tüketmeyi sevdiğini söylerken, yüzde 10,6’sı nohut, yüzde 8,1’i balık, yüzde 7,7’si pilav, yüzde 6,5’i tarhana çorbası, yüzde 2,9’u döner tüketiyor. Diğer tercihler ise yüzde 2,7’si dürüm, yüzde 2,7’si diğer, yüzde 2,2’si tavuklu pilav, yüzde 1,7’si kavurma, yüzde 1,2’si makarna, yüzde 1’i hamburger.
Bilindiği üzere Türk mutfağında birbirinden ilginç turşu çeşitleri var. Duyunca, “Bunun da turşusu mu olurmuş?” dedirtiyor. “Turşusu olduğunu duyduğunuzda şaşırdığınız ürünler nedir?” sorusunun cevabında ‘yumurta’ büyük bir çoğunlukla dile getirildi. Yüzde 40,2 yumurta derken, yüzde 13,4 balık, yüzde 11,2 bamba, yüzde 9,3 mandalina, yüzde 7,1 muz, yüzde 4,4 karpuz, yüzde 3,9 erik, yüzde 2,9 mantar, yüzde 2,7 kiraz, yüzde 2,2 avokado, yüzde 0,2 üzüm, yüzde 2,5 diğer cevabını verdi.
Turşu severlerin kışın neredeyse iki günde bir turşu yediği de öğrenildi. “Kışın turşu tüketme sıklığınız nedir?” sorusuna yüzde 35,1 ‘iki günde bir’, yüzde 27,2 ‘haftada bir’, yüzde 21,5 ‘nadiren’, yüzde 12,8 ‘ her gün’ yediğini söylerken, yüzde 3,4 ise hiç tüketmediğini ifade etti.
“En iyi turşu hangi bölgede yapılır?” sorusunda iç Anadolu bölgesi yüzde 24,3 ile ipi göğüsledi. Yüzde 21,8 Ege Bölgesi’ni, yüzde 19,9 Karadeniz Bölgesi, yüzde 14,6 Marmara Bölgesi, yüzde 7,2 Akdeniz Bölgesi, yüzde 6,7 Güneydoğu Anadolu Bölgesi, yüzde 5,5 Doğu Anadolu Bölgesi takip etti.
Acılı biber severlerin en çok tercih ettiği çeşit yüzde 41,9 ile biberiye turşusu (tombik) oldu. Yüzde 36,1’i süs biber turşusu (ince), yüzde 22’si jalapeno biber turşusu (yuvarlak dilimlenmiş) dedi.
Turşu tüketicilerine neden turşu tükettikleri de soruldu. Yüzde 62’si yemek kültürü, yüzde 21,9’u hastalıklara karşı önlem, yüzde 10,8’i metabolizmayı hızlandırmak için olduğunu dile getirdi. Yüzde 5,3’ü ise diğer cevabını verdi.
Peki, turşunun mevsimi var mı? Turşu tüketicileri en çok hangi mevsimde turşu tüketiyor? Bu soru da açık ara bir yanıt buldu. Tüketicilerin yüzde 62,3’ü turşuyu kışın tercih ediyor. Yüzde 33,8’i dört mevsim derken, yüzde 2,8’si yaz yüzde 0,8’i sonbahar yüzde 0,3’ü ilkbahar dedi.
Kışın vazgeçilmez çorbası ise tarhana oldu. Yüzde 58,7 oranıyla tarhana en çok içilen çorba olurken, yüzde 41,3 gibi bir çoğunluk ise mercimek çorbasını tercih etti.
